Het gassysteem in de caravan: Hoe werkt dit? Uitleg over de gasfles, de gaskranen en veiligheid
In een caravan zijn verschillende apparaten aanwezig die op gas functioneren. Denk hierbij aan het kooktoestel, de kachel en in de meeste gevallen kan ook de koelkast op gas worden gebruikt. In deze uitgebreide instructievideo over het gassysteem van de caravan legt caravanmakelaar Patrick stap voor stap uit hoe je hier veilig gebruik van kunt maken. Van het aansluiten van de gasfles, tot tips met betrekking tot de veiligheid, het komt allemaal voorbij.
Verschillende gastoestellen in de caravan
Tegenwoordig zien we de trend dat steeds meer fabrikanten overstappen naar elektrische oplossingen om te verwarmen, koelen en koken. Zo zijn er inmiddels compleet gasloze caravans op de markt. Een voorbeeld hiervan is de Knaus E.Power. De belangrijkste reden om met de caravan ‘van het gas af’ te gaan is natuurlijk het milieu geweest, maar het brengt ook nog andere voordelen met zich mee. Zo hoef je geen zware gasfles(-sen) meer mee te nemen en blijft er dus ruimte en gewicht over voor andere spullen. Ook hoeft de gasinstallatie niet meer te worden gekeurd.
Van oudsher zijn caravans echter allemaal uitgerust met een gassysteem waarbij het kooktoestel, de kachel en vaak ook de koelkast op gas werken. Soms is er zelfs nog een gasoven aanwezig of een boiler die op gas kan worden gebruikt. Dit gas komt bijna altijd uit een (losse) gasfles die in de disselbak of een speciale gas kast wordt geplaatst.
Het nut van de gasdrukregelaar in de caravan
Voor het aansluiten van de gasfles in de disselbak of gas kast van de caravan is er op de gasleiding van de caravan een gasslang aangesloten. Aan de gasslang is een gasdrukregelaar bevestigd en die gasdrukregelaar zorgt ervoor dat de druk waarmee het gas uit de gasfles het leidingsysteem van de caravan instroomt wordt gereduceerd tot de gewenste werkdruk. Daarom wordt een gasdrukregelaar ook wel een gas reduceerventiel genoemd. De werkdruk die in de meeste caravans wordt toegepast is 30 millibar (30mbar), maar we zien ook nog el eens installaties die op 50 millibar werken. Wat de juiste werkdruk van het gassysteem in de caravan is kunnen we meestal terugvinden op een sticker die in de disselbak of gas kast is aangebracht. Is er geen sticker aanwezig? Dan moeten we altijd uitgaan van de gasdruk van de koelkast op gas. Deze brander is namelijk het meest gevoelig voor de juiste werkdruk. De gewenste gasdruk van de koelkast is terug te vinden op de typesticker die vaak in de koelkast zit geplakt.
Leeftijdsnorm gasslang en gasdrukregelaar
De gasslang en de gasdrukregelaar zijn onderdelen van de gasinstallatie waar als het ware een houdbaarheidsdatum op zit. Als we kijken naar de meest gebruikte norm voor caravanonderhoud dan is dit de BOVAG norm en deze schrijft voor dat gasslangen na 4 jaar vervangen moeten worden. Voor gasdrukregelaars is de BOVAG norm 10 jaar. Dit heeft ermee te maken dat de gasslang zou kunnen uitdrogen en poreus zou kunnen worden. Dit zou voor gaslekkage kunnen gaan zorgen wat uiteraard weer gevaarlijke situaties met brengt gevaarlijke zich meebrengt. Voor de gasdrukregelaar geldt dat het membraam wat hierin zit steeds onnauwkeuriger wordt waardoor grotere verschillen in de gasdruk aanwezig kunnen zijn. Ook dit is niet wenselijk. Vandaar dat voor deze twee componenten een leeftijdsnorm in het leven is geroepen. Als je kijkt naar de kosten van deze onderdelen zijn die ook te overzien. Daarom zouden wij adviseren hier nooit op te besparen want de gevolgen als het onverhoopt tóch mis gaat zijn vaak levensgevaarlijk.
Het aansluiten van de gasfles in de caravan
De gasdrukregelaar wordt door middel van een schroefdraad aangesloten op de gasfles. Dit schroefdraad is zoals ze dat noemen een ‘linkse draad’ en dat betekent dat je de gasdrukregelaar linksom vast moet draaien. In tegenstelling tot normale schroefdraad, waarbij linksom draaien altijd los is. Voor de afsluiting tussen de gasfles en de regelaar is er een afdingtingsrubber aanwezig. Dit rubber kan makkelijk beschadigen wanneer het te strak wordt aangedraaid en daardoor kan juist lekkage ontstaan. Daarom volstaat het om de gasdrukregelaar hand vast op de gasfles te draaien.
De gasfles mag alléén open zijn in stilstaande positie
Als de gasdrukregelaar op de gasfles is bevestigd dan kan de gasfles worden opengedraaid. Dit doen we door de gaskraan die boven op de gasfles zit open te draaien. Om de gaskraan te openen moeten we de knop linksom draaien, maar vaak staat dit al aangegeven op de draaiknop. De gasfles mag alleen geopend zijn in stilstaande positie. Gaan we weer met de caravan rijden dan dienen we altijd eerst de gaskraan dicht te draaien. Dit om gevaarlijke situaties bij een eventuele aanrijding te voorkomen. Er zijn wel installaties waarbij de gasfles open mag blijven, maar die zien we meestal terug in campers en niet zo vaak in caravans. Bij zo’n installatie is een speciale gasdrukregelaar met ‘crash sensor’ geïnstalleerd, die er bij een aanrijding voor zorgt dat de gastoevoer dicht slaat. Als deze niet aanwezig is moet de gasfles dus altijd dicht zijn tijdens het rijden!
De hoofd gaskranen of gas verdeelkranen in de caravan
Als we de gasfles hebben opengedraaid stroomt het gas de gasleiding van de caravan in. Tot op zekere hoogte, want zolang we geen verbruikers openzetten zal het gas nog niet ver de leidingen in kunnen stromen omdat er nog lucht in de leidingen aanwezig is. Via de gasleiding komt het gas dan eerst bij de hoofdgaskraan in de caravan ofwel de gas verdeelkraan in de caravan uit. Vaak is deze in een keukenkastje of keukenlade geplaatst. Meestal is dit een gas verdeelkraan met drie afsluitbare kranen, maar soms zitten er ook maar twee bij elkaar en zit er nog een andere hoofdkraan ergens anders. Hier moet je de eerste keer dus even naar zoeken in je nieuwe caravan. Met de gaskraan kun je bepalen of je het gas wilt laten doorstromen naar de verbruikers. Er is meestal een gaskraan met een afbeelding van een pan, een gaskraan met een afbeelding van een kachel en een gaskraan met een afbeelding van een sneeuwvlokje. Deze zijn respectievelijk voor het kooktoestel, de kachel en de koelkast op gas. Als je nu één van deze apparaten niet gaat gebruiken, bijvoorbeeld de koelkast op gas, omdat je die op 230 volt gebruikt, kun je de hoofdgaskraan naar de koelkast dicht zetten.
De gaskraan is dicht als hij met de pijltjes parallel aan de aanvoerleiding staat. Willen we de gaskraan openzetten dan moeten we hem een kwartslag draaien zodat hij met de pijltjes naar de aftakkende gasleiding wijst.
Lucht in de gasleiding na aansluiten gasfles
Als je de gasfles net voor het eerst hebt aangesloten en open hebt gedraaid dan zit er nog veel lucht in de gasleidingen van de caravan. Het is in dat geval verstandig om eerst de gaskraan naar het kooktoestel open te zetten en vervolgens één van de gaspitten open te zetten en de lucht eruit te laten stromen. Je kan namelijk proberen deze aan te steken, maar aangezien het eerst lucht is wat eruit komt zal dit niet lukken. Daarom houden wij de gaskraan meestal open totdat we ruiken dat er daadwerkelijk gas uit de gaspit komt en pas dan kun je hem ontsteken. Door dit eerst bij het kooktoestel te doen is de meeste lucht uit de aanvoerleiding en zit er alleen nog lucht in de aftakkende leiding naar de kachel en de koelkast. Deze zullen, doordat je de overige lucht al hebt verwijderd, nu sneller ontsteken.
Gasveiligheid en onderhoud aan de gasinstallatie in de caravan
De gasinstallatie in de caravan zelf bestaat over het algemeen uit (meestal stalen) gasleidingen en dit is dan ook onderhoudsvrij. Het enige wat om de zoveel jaar vervangen moet worden zijn de gasslang en de drukregelaar. Tóch is het wel aan te raden de gasinstallatie één keer per twee jaar te laten controleren. Wanneer je de caravan bij de caravanspecialist aanbiedt voor een BOVAG onderhoudsbeurt zal de gasinstallatie worden afgeperst om te zien of er geen lekkage aanwezig is. Men zet het systeem dan op vijf keer de werkdruk (150mbar) en laat dit een kwartier staan. Als na een kwartier nog steeds 150mbar op het systeem staat kunnen we ervanuit gaan dat het systeem lekvrij is. Teves worden de gasslang en drukregelaar getoetst aan de leeftijdsnorm en indien noodzakelijk vervangen. Zo weet je zeker dat je de gasinstallatie van de caravan veilig kunt gebruiken!